Гурван улсын үлгэр | Хоёрдугаар бүлэг
"Гурван улсын үлгэр" бол Хятадын Мин улсын яруу найрагч Луо Гуаньжун бичсэн Хань улс дахи гурван улсын үеийн тухай роман юм. Хятадын эртний ба сонгодог уран зохиолын бүтээлүүдээс Хятадад төдийгүй нийт Зүүн болон Зүүн өмнөд Азид, хожим нь дэлхий дахинаа түгэн дэлгэрсэн суут туурвилуудын манлайд дөрвөн их роман бичигддэг. Тэдгээр нь "Си Ю Зи" буюу "Тансан ламын баруун этгээдэд зорчсон тэмдэглэл", "Шуйху Жуань" буюу "Хүйтэн уулын бичиг", "Саньгуо Янь И" буюу "Гурван улсын үлгэр", "Хунлоу Мөн" буюу "Улаан асрын зүүд" хэмээх болой.
Зохиолын гол өгүүлэмжийг товчхон хэлбэл, "Гурван улсын үлгэр" нь бүхэлдээ Хятадын түүхийн нэн дуулиантай зурвас үеийг тусган үзүүлжээ. Шар алчууртны бослого эхэлсэн 189 оноос 280 он хүртэл эл бүхий л дуулиант хэрэг явдлыг хамарсан нэгэн жаран илүү хугацааны түүхийг Луо Гуаньжун энэхүү бүтээлдээ дүрслэн өгүүлсэн байна.
Энэхүү сонгодог зохиолыг Монгол Улс дахь БНХАУ-ын Элчин сайдын яамны зөвшөөрөлтэйгөөр уншигч танд хүргэж байна.
I БОТЬ-ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ
ЖАНИ ДӨ ХИЛЭГНЭЖ ДҮ Ю ТҮШМЭЛИЙГ ТАШУУРДСАН
ХӨ ГУО ЖЮ15 ТАЙГАНЧУУДЫГАЛСУГАЙ ХЭМЭЭН БОДОЛХИЙЛСЭН
15 - Улсын нагац гэсэн утгатай үг.
Өгүүлэх нь: дунжуогийн өргөсөн нэр Жун ен, лунсигийн линьтао газрын хүмүүн, Хөдунгийн Тайшоу асан бөлгөө. Төрөлх омгорхон ихэрхэг, тэр өдөр сюаньдөг хөнгөлсөнд Жанфэйгийн уур төрж “дунжуог алсугай!” хэмээн одохыг сюаньдө, гуань гүн яаран зогсоож өгүүлрүүн: “Тэр нь хааны эрхэлсэн түшмэл тул яахин зориг дураар алж болмуй”. Жанфэй өгүүлрүүн: “Энэ амьтныг алахгүй бас түүний доор захиа зарлалыг сонсоход үнэхээр дотор баярлахгүй. Хоёр ах энд байваас байтугай. би гагцаар өөр газар одмуй”. сюаньдө өгүүлрүүн: “бид гурвуул амьдарваас, үхвээс нэгэн газарт хэмээгээд яахан салж болмуй. Харин бид цөм бус газарт одсугай!” гэхэд Жанфэй өгүүлрүүн: “ийм бөгөөс сая миний заналыг бага тайлмуй” хэмээв.
Тэндээс тэр шөнө гурвуул цэрэг авч Жузюньгийн дэргэд очсонд Жузюнь хүндлэх нь ихэд зузаан тул “Жанбаог дайлсугай!” хэмээн цэргийг нэгэн газарт нийлүүлэв. Тэр цагт цаоцао ч бас Хуан пүсүнг дагаж цюй янгийн газарт Жанлян лугаа байлдсан бөлгөө. Энд Жузюнъ, Жанбаотай байлдахад Жанбао найм есөн түмэн цэргийг авч уулын хойдод буудаллав. Жузюнь сюаньдөг гавшгай болгосонд гурвуул жагсаалын өмнө морилон бүхүйд Жанбао түүний дэд жанжин гаошэнг гаргаж өдөөн байлдахаар ирэв. сюаньдө Жанфэйг гаргаж байлд хэмээсэнд Жанфэйг морийг довтолгон гаошэнгийн зүг байлдан хэдэн удаа болсонгүй гаошэнг жадалж мориноос унагав. сюаньдө даруй цэргийг дохиж алахаар орсонд Жанбао морины дээр тэргүүний үсийг унагаж, илд даллан увдисыг үүсгэхүйд агшинд бороо орж, салхи салхилан хар уур огторгуйгаас газарт тулаад хар уурын дотор тооловч барахгүй цэрэг морин дээрээс бууж ирэх мэт. сюаньдө яаран цэргийг эгүүлтэл цэргийн дотор ихэд самууран дийлэгдэж эгээд Жузюнь лүгээ зөвдөхөд
Жузюнь өгүүлрүүн: “Тэр шимнусын увдисыг хэрэглэсэн тул бид маргааш гахай, хонь, нохойг алаад цусыг цэргийн хүмүүнд бариулж уулын оройд бүгүүлээд, хулгайн хөөж ирэхийг хүлээж уулын дээрээс үсэргэвээс тэр увдис эрхгүй алдармуй”. сюаньдө сонсож дуусаад гуань гүн, Жанфэйд нэжгээд мянган цэрэг өгч хойд уулын дээр бүгүүлж бас гахай, хонь, нохойн цус, бузар буртаг юмыг саванд агуулаал бэлтгүүлэв. дэд өдөр Жанбао цэрэг авч туг хиур хөдөлгөн цан хэнгэрэг цохиж өдөөн байлдахаар ирсэнд сюаньдө угтан байлдахаар гарч хоёр этгээдийн цэрэг зууралдан байлдах үес Жанбао увдисаа үүсгэсэнд гэнэт салхи салхилж, элс хийсэж, чулуу өнхрөн нэгэн зурвас хар уур дээрээс буухад түүний дундаас хязгаарлашгүй хүн морьд алахаар ирсэнд сюаньдө морио татаж буруулан явахад Жанбао цэргийг дохиж нэхсээр уулын оргилыг сая өнгөрмөгц гуань, Жангийн бүгсэн цэрэг тэмдэгт буугаа талбиад бузар буртаг юмыг цугаар үсэргэхэд ганц хоосон агаараас цаасан хүн, өвсөн морь газарт дам дамаар унаж ирээд, салхи аянга агшинд зогсож чулуу элс хийсэхгүй болов. Түүнээс Жанбао өөрийн увдис эвдэрснийг мэдээд даруй цэргээ авч буруулсугай гэтэл зүүн этгээдээс гуань гүн, баруун этгээдээс Жанфэй цөм гарч ирээд хойноос бас сюаньдө, Жузюнь цугаар завдаж ирсэн тул хулгайн цэрэг ихэд дарагдав. сюаньдө холоос газрын жанжин хэмээх тугийг үзээд морийг довтолгон иртэл Жанбао жагсаалаас гарч дутаав. сюаньдө даруй зэв онилж харвасанд түүний зүүн мөрийг оножээ. Жанбао зэв хатгасаар оргож явсаар янчэн хотод ороод бэхлэн сахиж гарч ирэхгүй болов. Жузюнь даруй цэрэг авч янчэн хотыг хааж нэгэнтээгүүр хүн зарж Хуан пүсүнгийн мэдээг авахаар илгээсэн бөлгөө. Тэр хүн хойш ирж хэлрүүн: “Хуан пүсүн ихээр дийлж сэтгүүл1 довтолгосон тул хаан дунжуог дахин давтан дарагдав хэмээн Хуан пүсүнгээр төлөөчлүүлсэнд Хуан пүсүнг хүртэл Жанзяо нэгэнтээ үхжээ. Жанлян ахын олныг захиран манай цэрэг лүгээ мөчөөрхөлцсөнд Хуан пүсүн залгалдаагаар долоон удаа дийлж Жанляныг цюй янгийн газарт алаад Жанзяогийн хүүрийг эрж, тэргүүнийг огтлон нийслэл хотод хүргүүлжээ. Үлдсэн олон цөм дагав.
Хаан Хуан пүсүнг чэ чи16 жанжин болгож зижоуг захируулав. Хуан пүсүн бас лүжиг гавьяатай бөгөөд ялгүй хэмээн айлтгасанд хаан лүжигийн уг тушаалыг эгүүлэн өгөв. цаоцаод бас гавьяа буй тул зинань сян17-д дэвшүүлж мөн өдөртөө цэргийг эгүүлэн тушаалын газар оч хэмээжээ”. Жузюнь тэр үгийг сонсоод цэргийг хөдөлгөж нэгэн хүчээр янчэн хотыг байлдахад хулгайн хүчин буурч түгшүүртэй болсонд хулгайн жанжин яньжэн, Жанбаог хатгаж алаад тэргүүнийг өргөж дагав. Жузюнь дагалдаагаар хэд хэдэн хотыг түвшитгээд илтгэл бичиж ялгуулснаа айлтгав.
16- Тэрэг хөлөглөгч
17- захирагч
Тэр үес шар алчуурт хулгайн хоршоо Жао хун, Хань жун, сүнь жун хэмээгч гурван хүмүүн хэдэн түмэн олныг цуглуулж зам дагуу галдан дээрэмдэж “Жанзяогийн төлөө хариу авмуй!” хэмээн дэлгэрүүлэн хэлжээ. Хаан Жузюньд зарлаж “мөн ялгуусан цэргийг авч хядан арилгатугай!” хэмээв. Жузюнь зарлиг бичгийг хүлээн авч дэвшихэд тэр үес хулгай Ваньчэн хотыг эзэлжээ. Жузюнь цэргийг авч байлдахад Жао хун, Хань жунг гаргаж байлдуулав. Жузюнь сюаньдө, гуаньюй, Жанфэйг гаргаж “Хотын баруун өмнө зовхисыг байлд!” хэмээн илгээсэнд Хань жун шилсэн цэрэг авч баруун өмнө зовхист угтан байлдав. Жузюнь өөрийн хоёр мянган гавшгай цэргийг авч шууд зүүн өмнө зовхисыг авахаар орсонд хулгай хотыг алдахаас эмээж яаран баруун өмнө зовхисыг гээгээд эгж одоход, сюаньдө хойноос нь цавчин орсонд хулгай ихэд дарагдаад Ваньчэн хотод оров. Түүнээс Жузюнь цэрэг хувааж хотын дөрвөн талыг хаасанд хотын дотор амуу тасраад Хань жун дагасугай хэмээн хүмүүн зарсанд Жузюнь тогтоосонгүй тул сюаньдө өгүүлрүүн: “Эрт гаозү хаан дэлхий дахиныг олсон нь лав дагахыг тогтоож, эедэхийг хүлээн авч чадсаны шалтгаан болой. гүн чи юунд Хань жунг тэвчмүй”. Жузюнь өгүүлрүүн: “Тэр нэгэн цаг, эдүгээ нэгэн цаг адилгүй. Эртний цинь шихуан, чу улсын үед дэлхий дахин ихэд самуураад, эргэн тогтоосон эзэн үгүй. Тиймийн тул орж ирэхийг шагнан хөхүүлсэн нь ирэгсдийг удирдсан бөлгөө. Эдүгээ дэлхий дахиныг нэгтгээд гагц шар алчуурт хулгай урвасан тул хэрвээ түүний дагахыг тогтоовоос сайныг удирдахад бэрх болж, хулгай ашгийг олбоос дураар уулгалан, ашгийг алдваас даруй дагахыг гуймуй. Энэ нь хулгайн сэтгэлийг хөгжөөх болой. сайн арга бус” хэмээсэнд сюаньдө өгүүлрүүн: “дагахыг тогтоохгүй нь мөн болой. Эдүгээ дөрвөн зүгийг төмөр суулга мэт хаагаад хулгай дагахыг олохгүй болбоос эрхгүй үхэн байлдмуй. Түмэн хүмүүн нэгэн сэтгэлтэй болохул тулахуйяа бэрх хэмээчлэн нэгэнтээ хотын дотор үхэн байлдах хүмүүн хэдэн түм байхыг юу өгүүлнэм. Харин бид хотын зүүн өмнө зүгийн цэргийг татаад ганц баруун хойдыг байлдваас хулгай лав хотыг гээж явмуй. байлдах сэтгэл үгүй болбоос даруй барьж болмуй” хэмээсэнд Жузюнь “мөн!” хэмээгээд даруй зүүн, өмнө хоёр зовхисын цэргийг татаж баруун, хойдыг нэгэн хүчээр байлдсанд Хань жун үнэхээр цэргээ авч хотыг гээж явав. Жузюнь сюаньдө, гуань, Жан лугаа гурван аймгийн цэргийг авч хөөж очоод Ханьжунг харваж алсанд үлдсэн хулгай цөм дөрвөн зүгт сарнин дутаав. саяхан нэхэж байлдах хооронд Жао хун, сүнь жун хулгайн олныг авч Жузюнь лүгээ байлдахаар ирсэнд Жузюнь Жао хунгийн цэргийн хүч ихийг үзээд цэргээ түр эгүүлэв. Жао хун энэ хүчинд Ваньчэн хотыг дахиж булаан авчээ. Жузюнь хотоос арван газрын эцэст хүрээ бууж дахин ямагт хотыг байлдсугай хэмээж атал гэнэт зүүн этгээдээс нэгэн багийн цэрэг хүрч ирэв. Тэр жанжны байдал нь магнай өргөн, царай их, барсын бие, өтгийн цавь, Ү зюньгийн фүчүнь газрын хүмүүн, овог сүнь, нэр зянь, өргөсөн нэр Вэньтай, сүнь Үзыгийн үр бөлгөө. арван долоон насанд эцгийн хамт цяньтангийн газарт хүрч ирэхэд далайн хулгай арван хэдэн хүмүүн худалдаачны эдийг булаагаад голын хөвөөнд хувааж ахуйд сүньзянь эцгийн өгүүлрүүн: “Энэ хулгайг барьж болмуй!” хэмээгээд шаламгайлан илд барьж хөвөөнд очоод өндөр дуугаар дуудан зүүн, баруун зүг дохиж, хүн дуудах мэт байдал гаргахад хулгай нар “албаны цэрэг ирсэн болов уу” хэмээн эдийг цөм гээж дутаав. Үүнд сүньзянь завдаж нэгэн хулгайг алсан бөлгөө. Түүнээс хошуу суманд нэр алдаршив. батлан айлтгаж сяо юй түшмэл болгожээ. Хойно Хүйзи газрын сюйчан хэмээгч урваад өөрийн биеийг янмин хуанди18 хэмээн өргөмжлөн хэд хэдэн түмэн хүн цуглуулсанд сүньзян тэр мужийн сыма түшмэлийн хамт баатар ардыг мянга илүү хурааж муж, хошуу лугаа нийлж хулгайг эвдлээд сюйчан хийгээд түүний хөвгүүн сюйшаог хамт алав. цыши түшмэл занминь түүний гавьяаг айлтгасанд сүньзянийг дэвшүүлэн яньдү газрын сяньчэн болгов. Хожим юй Тайчэн болгон бас ся пэйчэн түшмэл болгосон бөлгөө. Эдүгээ шар алчуурт хулгай дэгдсэнийг сонсоод гацааны залуус хийгээд худалдааны ард бас Хуайши газрын шилдэг цэрэг нэгэн мянга таван зуу илүү хүмүүнийг авч өмгөөлөхөөр ирсэн ажгуу. Жузюнь ихэд баярлаж, сүньзяныаар өмнөд хаалгыг байлдуулан сюаньдөгөөр хойт хаалгыг байлдуулж, Жузюнь өөрийн бие баруун хаалгыг байлдаад, гагц зүүн хаалгыг хулгайд явах зам үлдээн өгөв. сүньзянь урьд хотод авирч хорь илүү дайсныг цавчсанд олон хулгай цөм бүдрэв. Жаохун жад барьж нисэх мэт довтолгон ирж сүньзянь лугаа байлдахуйд сүньзянь хотын дээрээс Жао Хунгийн барьсан жадыг булаан авч Жао Хунг хатгаж мориноос унагаагаад түүний моринд алавхийн гарч урагш хойш бурхируулан хулгайг алж явмуй. сүньжун хулгайн олныг авч хойт хаалгыг нэвтлэн гарахад сюаньдө лүгээ учирсанд байлдах сэтгэл үгүй тул буруулсугай гэтэл сюаньдө сум онилон харвасанд сүньжун цавхийтэл оногдож мориноос унаж үхэв. Жүзюньгийн их цэрэг хойноос дагалцан алсаар хэдэн түмэн тэргүүнийг цавчжээ. дагасныг нь тооловч барахгүй. Түүнээс Нань янгийн нэгэн замын арван хэдэн хот цөм түвшин болсон тул нийслэл хотод эгэж ирэхэд хаан тэрэг хөлөглөгч жанжин болгож Хөнань мужийн эрхэлсэн түшмэл болгов. Жүзюнь бас сүньзянь, любэйгийн гавьяаг айлтгасанд сүньзянь тал бэлэг өгсөн тул безюнь сыма түшмэл олоод тушаалыг хүлээхээр очив.
18- Хаан
Түүнээс ганц сюаньдө хүлээсээр өдөр удаж гурвуул ихэд уйдан гацаа зээлд сул явахуйд цав хэмээн ланжун түшмэл Жанзюнь тэргэнд сууж ирэхүйд учирсанд сюаньдө хөндөлдөж өөрийн гавьяаг хэлсэнд Жанзюнь ихэд сочиж даруй бараалхалд ороод хаан золгож айлтгаруун: “Урьд шар алчуурт хулгайн урвасан нь цөм арван чаншигийн түшмэл худалдан иргэнийг зовоож, ураг бус болбоос хэрэглэхгүй, өшөөт хүмүүн бус болбоос алахгүйн учир дэлхий дахиныг самууруулжээ. Эдүгээ зүй нь арван чаншиг алаад тэргүүнийг өмнөд хаалганы гадна өлгөж улс иргэнд дуусган үзүүлээд гавьяатайг хүндэд шагнаваас далайн дотоод өөрөө түвшин болмуй” хэмээжээ. Үүнд арван чанши айлтгаж өгүүлрүүн: “Жанзюнь эзнийг мэхлэн дарлавай” хэмээсэнд хаан цэргийн хүнийг дуудаж Жанзюнийг үлдэж гаргав. арван чанши хааны зүг өгүүлрүүн: “Энэ эрхгүй шар алчуурт хулгайг эвдэлсэн гавьяа бүхий хүмүүн олз дэвшсэнгүйдээ гаслан ховын үг гаргасан байнам. Түргэн харьяат яамнаа захиж нэрийг байцаан дансанд тэмдэглэж аваад хожмын өдөр гавьяа буй агсанд дэвшүүлбээс удахгүй” хэмээсэнд сая сюаньдөг Жуншань фу газрын түшмэл аньси сумын түшмэл болгоод “мөн өдөртөө тушаалын газартаа очигтун!” хэмээв. Үүнд сюаньдө дагасан цэргээ тус тусын нутагг сарниулан илгээгээд, гагц ойр дагалтын хорь илүү хүн хийгээд гуань гүн, Жанфэй лүгээ хамт аньсины тушаалд хүрээд сумын хэргийг шийтгээд, иргэнийг үсний төдий халдсангүй тул нэгэн сарын дотор иргэн цөм ихэд шүтэж гэсэгдсэн бөлгөө. сюаньдө тушаалд хүрсний хойно гуань гүн, Жанфэй лүгээ идвээс нэгэн ширээ, унтваас нэгэн тавцан. сюаньдө олон лугаа хэлэлцэн сууваас гуань гүн, Жанфэй жигүүрт өдөр дуустал зогсовч нэг ч зүдэхгүй. суманд хүрээд дөрвөн сар болохын урьд дээрээс зарлиг бичиг буулган “аливаа цэргийн гавьяагаар дарга түшмэл болсон хүнийг цөм байлгамуй” хэмээхийг сонсов.
Түүнээс сюаньдо өөрийн биеийг бас ч байлгах зэрэгт буй хэмээн сэжиглэж бүхүйд дү ю түшмэл мөн суманд хүрч ирсэн тул сюаньдө хот гарч угтан дү юг үзээд мэндэн сандан мориноос бууж ёсолбоос дү ю морийг унасаар ташуурыг өчүүхэн өргөсхийж хариулав. Үүнд гуань гүн, Жанфэй хоёул дотроо ихэд тачаадав. дү ю буудаллах яаманд ороод өмнө хандаж өндөр суужээ. сюаньдө яндрындор удтал зогссоны хойно дү ю сая асууруун: ”лю сян вэй19 чиний бие гарсан нь ямар хэмээсэнд ?” хэмээсэнд сюаньдө хэлрүүн “любэй би Жуншаньгийн зин Вангийн үр. Жуозюнь хошуунд шар алчуурт хулгайг эвдлэхүйд их бага гуч илүү удаа байлдаад харин өчүүхэн гавьяа буй тул энэ тушаалд талбив” хэмээхэд дү юзандран өгүүлрүүн: “чи хааны удам хэмээн мэхлэн хэлж хуурмагаар гавьяа мэдүүлэн тэмдэглүүлжээ! Эдүгээ хаан зарлиг бичиг буулгаж цав хэмээн чиний энэ мэт ховдог түшмэлийг байцаах болой”. сюаньдө дараа дараагаар “мөн!” хэмээж бууж ирээд өөрийн яамандаа эгсний хойно яамны ард лугаа зөвлөхөд олон ард нар хэлрүүн: “дү ю сүр үзүүлэх нь гагц хахууль эрэх ухаан болой”. сюаньдө өгүүлрүүн: “би иргэнийг үсний төдий халдаагүйд хаанаас эд олж түүнд өгмүй!” хэмээв. дэд өдөр дү ю урьд яамны ардыг аваачиж “лю сумын захирагч иргэнийг зовоов” хэмээн албадан хэлүүлсүгэй хэмээн эрүү тулгахад сюаньдө хэдэн удаа хэлтрүүлэхийг гуйхаар очсон боловч удаа цөм хаалганы ард хориглож оруулсангүй болой.
Түүнээс Жанфэй хэдэн хундага архи уугаад, морь унаж өртөөний өмнүүр өнгөрөн гарахад тавь жаран хөгшин хүмүүн цөм хаалганы дэргэд зогсолцоод, тэсгэлгүй уйлалцмуй. Жанфэй учрыг асууваас хөгшид өгүүлрүүн: “дү юсумын түшмэлийг шахамдуулж “лю захирагчийг хөнөөсүгэй!” хэмээх тул маний зэргийн хөгшид ирж гашуудан хэлсүгэй хэмээвээс хаалганы ард оруулахгүй, гэдрэг хаалга сахигчдад занчигдав”. Жанфэй сонсоод ихэд уур төрж, нүдээ дүгрэг болгон, шүдээ зууж мориноос харайн буугаад шууд яаманд орж очиход хаалга сахигч яахин зогсоож чадмуй. Хойд танхимд гүйн орж үзвээс дү ю цав хэмээн танхимд суун яамны түшмэлийг хүлж газарт оржээ. Жанфэй их дуугаар зандран: “иргэнийг хорлох хулгай чи намайг танимуй уу?”. дү ю өчин завдаагүйд Жанфэй тэргүүний үснээс атгаж яамнаас чирч гарган морь уях багнанд хүлээд, уд модны салааг хугалан авч хөлийг сайтар занчиж дараагаар хэдэн арван салааг хугалав. сюаньдө хараахан уйдан бүхүйд яамны гадна хүмүүн цуугилдах дуун сонсогдмуй. зүүн баруун этгээдийн ардаас асууваас хэлрүүн: “Жанфэй жанжин хошууны өмнө нэгэн хүмүүнийг хүлээд занчиж буй” гэхэд сюаньдө цочиж яаран одож үзвээс хүлсэн нь дү ю ажгуу. сюаньдө цочиж учрыг асуухад Жанфэй өгүүлрүүн: “Энэ зэргийн иргэнийг зовоох хулгайг занчиж алахгүй бас юуг хүлээмүй?”. дү ю гуйж өгүүлрүүн: “сюаньдө гүн миний амийг аварму” хэмээхэд сюаньдө үнэхээр өршөөлт сэтгэлтэй хүмүүн тул даруй Жанфэйг зандарч зогсоов. гуань гүн хажуугаас гарч өгүүлрүүн:
“ах өчнөөн их гавьяа байгуулсан атал арайхийн нэгэн сумын захирагч болоод эдүгээ гэдрэг бас дү юд гутаагдав. миний санахад өргөст шугуй нь гарьд галбингагийн түшин суух газар бус. Харин дү юг алаад, түшмэлийг байж нутагтаа эгээд, бус хот газрыг эрэхэд үл хүрмүй?”. Тэр үгэнд сюаньдө тамгаа авч ирээд цацгаар дү югийн хүзүүнээс өлгөж буруушаан өгүүлрүүн: “чиний энэ мэт иргэнийг зовоох хулгайг албаас зохих бөлгөө. Эдүгээ түр амийг чинь хэлтрүүлсүгэй. би тамгыг чамд тушаагаад үүнээс явмуй” хэмээгээд очив. Түүнээс дү ю, динжоу хотын тайшоу түшмэлд хэлэхээр одсонд, тайшоу түшмэл муж, хошуудад бичиг тархаан бариулахад сюаньдө гуань гүн, Жанфэй гурвуул дайжоугийн люхүйд дагахаар очив. люхүй сюаньдог Хань улсын хааны удам хэмээн гэртээ нууж тэжээснийг түр өгүүлэхгүй.
19- Сумын захирагч
Тэр цагт арван чанши нэгэнтээ хүнд эрхийг барьсан тул тэдгээрийг эс дагагсдыг даруй алдмуй. Жао жун, Жанран хүмүүн зарж шар алчуурт хулгайг эвдэлсэн жанжин түшмэдээс алт мөнгө, торго дурдан авч, өгөхгүй хүнийг айлтгаж зэрэг тушаалыг байлгамуй. Хуан пүсүн, Жузюнь эд өгсөнгүй тул Жао жун хаанд айлтгаж тэднийг түшмэлийг зогсоов. Хаан бас Жао жун нарыг тэрэг хөлөглөгч жанжин болгож Жанрангийн зэрэг арван гурван хүнийг Хоугийн мөрт жагсааснаар төрийн хэрэг нэн эвдэрч хүн ард гасалж барахгүй. чанша газрын цюйсин самууран юй янгийн Жанзюй, Жанчүнь хэмээгч урваад Жанзюй биеэ тэнгэрийн хөвгүүн, Жанчүнь биеэ их жанжин хэмээн өргөмжилсөн тул газар газраас энэ учрыг айлтган ирсэн нь цасан орох мэт. гэвч арван чанши цөм дарж хаанд айлтгахгүй бөлгөө.
Түүнээс нэг өдөр хаан хойд хүрээлэнд арван чанши лугаа хуримлан уулцахад зянь идайфү түшмэл лютао шууд хааны өмнө ирж ихэд уйлав. Хаан учрыг асууваас лютао өчрүүн: “дэлхий дахин эвдрэх нь өглөө үдэш болжээ. Хаан басхүү тайган нар лугаа хамт уумуй уу?”. Хаан өгүүлрүүн: “Улс гэр энх амар болж удав. Эвдрэх шахав хэмээгч яахан?”. лютао өгүүлрүүн: “дөрвөн зовхист хулгай зэргээр дэгдэж муж хошуудыг уулгалан булааж явах нь цөм арван чаншигийн түшмэл худалдан иргэнийг зовоож хааныг мэхлэсний учир. Улсын төв шударга хүмүүн цөм зайлж одоод зовлон болох нь нүдний өмнө болов” хэмээсэнд. арван чанши цөм малгайгаа авч хааны өмнө сөгдөөд мэдүүлрүүн: “Тэргүүлсэн түшмэд манийг агуулахгүйд бид яахин амьдран чадмуй? Өршөөхүл амийг хэлтрүүлж нутгийн газарт эгүүлбээс гэр хөрөнгөө бүхнийг өргөж цэргийн хүнс болгон тусалсугай!” хэмээн уйлахуйд хаань уур төрж лютаогийн зүг өгүүлрүүн: “чамд бас ойр зарагдах хүмүүн буй? юунд гагц минийхийг багтаахгүй аж” хэмээгээд цэрэг дуудаж “лютаог аваачиж ал!” хэмээсэнд лютао өндөр дуугаар өгүүлрүүн: “Түшмэл миний үхэх иь хайрангүй. Хань улсын дөрвөн зуу илүү он болсон төрийг хором зуурт эвдрэхэд хүрсэнд гомдном бөлгөө” хэмээжээ. цэргийн ард лютаог түлхлэн хаалга гаргаад сая алсугай гэтэл нэгэн түшмэл зандран зогсоож өгүүлрүүн: “Түр битгий гар хөдлөгтүн. миний хориглохыг хүлээ!” гэв. Олон үзвээс сытү түшмэл чэньдань ажгуу. даруй ордонд ороод хааны зүг асууруун: “зянь идайфү түшмэл лютао ямар ял олж алагдахад хүрэв?”. Хаан өгүүлрүүн: “Ойр түшмэлийг муутгаж намайг хөнгөлөв”. чэньдань өгүүлрүүн: “дэлхий дахины иргэн цөм арван чаншигийн махыг идсүгэй хэмээж байтал хаан тэднийг эцэг эхийн адил хүндэлмүй. ямхын төдий гавьяа үгүй атал цөм Хоу өргөмжилжээ. Нэндээ фэнсюйгийн зэргийн хүмүүс шар алчуурт хулгай лугаа нэгдэж дотуураар самуурсугай хэмээснийг хаан эдүгээ хянаж санахгүй болохул улс төр агшин зуур эвдрэн хэмхэрмүй”. Хаап өгүүлрүүн: “фэнсюйгийн самуун үүсгэсэн нь үйл тодорхойгүй. арван чаншигийн дотор нэгэн хоёр шударга түшмэл үгүй ёс буюу?” хэмээхүйд чэньдань яндрын чулуунд тэргүүнийг мөргүүлүүлж хориглоход хаан хилэгнэж чирч гаргалган лютао лугаа хамт гянданд хорив. Тэр шөнө арван чанши арга сүвэгчлэн гяндан дотор алуулав. Түүнээс хуурмаг зарлигаар сүньзянийг чаншагийн тайшоу болгож цюйсинг цохиулав.
Тавин өдөр болсонгүй сэтгүүл довголгож зянся газрыг түвшин болгосонд сүньзянийг Ү чэнхоу өргөмжилж, лю юйг южоу мужийн эзэн болгоод цэргээ авч юй ян газрын Жанзюй, Жанчүнийг дайлахаар оч хэмээв. дайжоу хотын люхүй бичгээр сюаньдөг лю юйд батлан илгээсэнд лю юй ихэд баярлаж, сюаньдог дүвэй түшмэл болгосонд цэрэг авч шууд хулгайн хүрээнд тулж очоод хулгай лугаа хэд хэдэн өдөр байлдахад хулгай ихэд урмаш хугарав. Жанчүнь ер харгис догшин тул цэргийн сэтгэл хувилж, түүнийг цацрын доорх дарга Жанчүнийг хатгаж алаад тэргүүнийг өргөж олон хүмүүнийг дагуулан дагахаар ирэв. Жанзюй хүчин буурсныг мэдээд бас ч боомилон үхсэн тул юй ян газар цөм түвшин болов. лю юй, любэйгийн их гавьяаг илтгэн айлтгасанд хаан түүний дү ю түшмэлийг ташуурдсан ялыг хэлтрүүлж сями газрын мэдээч болгов. Хойно гаотангийп юй түшмэлд нэхүүлгэжээ. гүн сүнзань бас сюаньдөгийн урьдын гавьяаг жагсаан айлтгасанд бебү сымагийн тушаал өгч, пин юань сумын мэдээч болгов. сюаньдө пин юань суманд суугаад амуу цалин элбэг болсон тул цэрэг морио шинэтгэн засаад хуучин хэвийн байдалтай болов. Лю юй хулгайг түвшитгэсэн гавьяатай тул Тайвэй түшмэл өргөмжлөгдөв.
Жунпин20-ийн зургадугаар оны дөрвөн сард линди хаан өвчин хүндэрсэнд их жанжин Хөзинийг ордноо дуудаж “Хожмын үйлийг зөвлөв”. Тэр Хөзинь хэмээгч гахай алж худалдах гэрээс гаралтай бөлгөө. Түүний охин дүү дотоод ордноо орж гүй рэнь21 болоод хунтайз бянийг төрүүлсэн тул өргөж Хуанхоу22 болгожээ. Түүнээс Хөзинь эрх барьж хүнд тушаалыг олжээ. Хаан бас Ван мэйрэнь лүгээ янаглан хунтайз сег төрүүлэв. Хө хатан Ван мэй рэнийг хардаж хорт архиар алсан тул хунтайз сег дун эх дагина ордондоо аваачиж тэжээв. дун эх дагина нь линди хааны эх, зедү Тинхоу хэргэмт люжангийн эм болой. Урьд нь Хуаньди хаан хөвгүүн үгүй тул зедү Тинхоугийн хөвгүүнийг угтаж байгуулав. Энэ нь линди хаан болой. линди хаан залгамжилсны хойно эхээ ордонд залж аваачаад эх дагинад өргөмжилсөн ажгуу.
20- Төв түвшин
21- “Эрхэм хүн” гэсэн утгатай үг, хааны хатдыг 72 зэрэгт хуваадаг байсны нэг нь.
22- Хааны хатан, цаашид хатан гэнэ.
дун эх дагина үргэлж хаанд “сег тайж байгуулмуй!” хэмээн дуртгах бөгөөд хаан ч хэлбийгүү өршөөх тул байгуулсугай хэмээсэн бөлгөө. Эдүгээ өвчин хүндэрсэнд Жун чанши зяньшуо айлтгаруун: “Хэрвээ тайж сег байгуулсугай хэмээвээс урьд Хөзинийг алж, хожмын зовлонг арилгаваас сая болмуй” хэмээжээ. Хаан тэр үгийг авч Хөзинийг ордонд дуудсанд Хөзинь ордны хаалганд хүрвээс сыма түшмэл фань ен хэмээгч Хөзиньгийн зүг өгүүлрүүн: “Ордноо орж болохгүй. зяньшуо чамайг алсугай хэмээн зөвлөж амуй” хэмээжээ. Хөзинь сонсоод ихэд цочиж яаран хойш гэртээ эгээд олон түшмэлийг цуглуулж “Тайган нарыг дуусган алсугай!” хэмээн зөвлөхөд нэгэн хүмүүн суусан газраас гэхэлхийн гарч өгүүлрүүн: “Тайганы сүр хүчин чүнди, зиди хааны үеэс үүссэн бөгөөд тэдгээрийн хоршоо маш олон тул яахин дуустал алж чадмуй. зөвлөлийг хэрвээ нарийвчлахгүй болбоос эрхгүй үр үндэс хүйс тэмтрэгдэх зовлон болмуй. сайтар хянамуй!” хэмээжээ. Хөзинь үзвээс харин дяньзюнь сяовэй цаоцао ажгуу. Хөзинь зандарч өгүүлрүүн: “чиний мэт бага хүмүүн яахин улсын их үйлийг мэдмүй” хэмээн буруушааж хараахан татгалзан бүхүйд фань ен орж ирээд “Хаан нэгэнтээ хальжээ. Өнөө зянышуо арван чанши лугаа зөвлөн бэлэвсрэлийг дарж хуурмаг зарлигаар Хөзинийг ордны дотор авчран алаад хожмын зовлонг таслан тайж сег хаан суулгасугай” хэмээн үг дуусахын урьд дээрийн элч ирж өгүүлрүүн: “Хөзинийг түргэнээ ордонд орж хожмын үйлийг тогтоосугай!” хэмээмүй. цаоцао өгүүлрүүн: “Энэ өдрийн үйл урьд хааны суурийг тогтоож хожим хулгайг албаас сая зохимуй”. Хөзинь өгүүлрүүн: “Хэн над лугаа хааны сууринг тогтоож хулгайг алмуй” хэмээх үг хэлж барахын урьд нэгэн хүмүүн цээж түрж гарч өгүүлрүүн: “би дуртайяа таван мянган шилдэг цэрэг бэлтгэж хаалгыг цавчин дотор ороод, шинэ хааныг байгуулан, тайганчуудыг дуусган алж, төрийг шүүрдсэн мэт ариун болгоод дэлхий дахиныг амаржуулсугай!” хэмээсэнд Хөзинь үзвээс сытү түшмэл юань фэнгийн хөвгүүн, юаньвэйгийн ач, нэр шао, өргөсөн нэр бэнь чү, сыли сяовэй түшмэл болой. Хөзинь ихэд баярлаж даруй шадар цэрэг таван мянгыг сонгож юаньшао хуяг дуулга өмсөөд цэргийг дагуулан Хөзинь Хө юн, сюнь ю, Жэнтай зэргийн гуч илүү түшмэдийг авч дараа дараагаар орж линди хааны авсны өмнө хунтайз бянийг хааны сууринд суулгав.
Түүнээс зуун түшмэл сөгдөөд “Түмэн наст хаан!” хэмээн дуудан ёсолж барсны хойно юаньшао ордны дотор зяньшуог барихаар ороход зяньшуо санд мэнд хааны цэцгийн хүрээлэнгийн модон дор шургасанд Жун чанши түшмэл гуошэн цавчиж алав. зянышуогийн дагуулсан цэрэг цөм дагасан тул юаньшао, Хөзиньгийн зүг өгүүлрүүн: “Тайган нарын хоршоо нийлснийг эдүгээ дуусган албаас зохимуй” хэмээжээ. Жанран нар тэдний үйл цухал болсныг мэдээд яаран ордны дотор ороод Хө эх дагинад гуйж өгүүлрүүн: “анх арга сүвэгчлэж “их жанжныг алсугай!” хэмээсэн нь гагц зяньшуогийн нэгээхэн хүмүүн болой. маньд огт хамаагүй. Эдүгээ их жанжин юаньшаогийн үгийг авч манийг дуусган алмуй хэмээмүй. Эх дагина та хөөрхийлөн өршөөж маний амийг хэлтрүүлэх болов уу?” хэмээн уйлахуйд Хө эх дагина өгүүлрүүн: “Та битгий зовогтун. би таныг хамгаалсугай!” хэмээгээд даруй зарлиг буулган Хөзинийг дуудаж ирээд эх дагина сэмээр өгүүлрүүн: “би чам лугаа угтаа цөм үгээгүй өчүүхнээс бие гарсан бөлгөө. Жанран нараас бус бөгөөс хэрхэн энэ мэт баян эрхмийг эдлэж чадмуй. Эдүгээ зяньшуо өршөөлгүй тул түүнийг нэгэнтээ алав. чи бас юунд бусдын үгийг авч тайган нарыг дуусган алсугай хэмээмүй” хэмээн өгүүлсний хойно Хөзинь эх дагины үгийг авч гараад олон түшмэдийн зүг өгүүлрүүн: “зяньшуо арга үүсгэж намайг алсугай хэмээсэн тул түүний уг удмыг хүйс тэмтэрвээс зохимуй. бусдыг дэмий алах хэрэггүй!” хэмээжээ.
юаньшао өгүүлрүүн: “Энэ өдөр алж үндсийг эс арилгах бол хожим өдөр эрхгүй бие мөхөх зовлонг үлдээмүй”. Хөзинь өгүүлрүүн: “миний санаа нэгэнтээ тогтов. чи битгий илүү үг гаргагтун!” хэмээсэн хойно олон түшмэл цөм хойш эгэв. Жич өдөр эх дагина Хөзиньгээр шаншугийн хэргийг шийтгүүлж өөр түшмэдийг цөм зэрэг хэргэм дэвшүүлэн өргөмжлөв. Түүнээс дун эх дагина Жанран нарын хүмүүсийг ордны дотор оруулаад зөвлөж өгүүлрүүн: “Хөзиньгийн охин дүүг угтаа би өргөж гаргасан бөлгөө. Эдүгээ түүний хөвгүүн хаан суугаад дотоод гадаад түшмэд цөм үүний сэтгэл зүрх болж, эрх сүр маш их болжээ. би эдүгээ хэрхисү”.
Жанран өгүүлрүүн: “Эх дагина харшид гарч хөшиг орхин төрийн хэрэгт туслан шийтгэж, тайж сег ван өргөмжлөн, нагац дунжунд их түшмэл өгч цэргийн эрхийг бариулан манийг зэргийн хүмүүнийг хүндэд хэрэглэвээс их үйлийг хичээж болмуй” хэмээсэнд дун эх дагина ихэд баярлав. дэд өдөр харшид гарч зарлиг буулган тайж сег “чэнь лю ван” өргөмжлөн, дунжунг пяоци өргөмжлөн жанжин болгож, Жанран нарыг цөм төрийн хэрэгт хамааруулав. Хө эх дагина дун эх дагины төрийн эрхийг эзэрхсэнийг мэдээд өөрийн ордны дотор хурим базааж дун эх дагиныг залж дарс уулцан халамшсны хойно Хө эх дагина босоод хундага барьж дун эх дагинын зүг ёслон өгүүлрүүн: “бид цөм эхнэр хүмүүн болой. Улсын засгийг хамаарах нь зохисгүй. Эртний люй эх дагина хүнд эрх барьсан учир угсаа төрлийн мянга илүү ам хүн цөм алагджээ. Эдүгээ бид зүй нь гүн ордонд сул сууж, улсын хэргийг цөм тэргүүлсэн хөгшин түшмэдэд тушаан тэдгээр харилцан зөвдөлцөж явуулбаас улс гэрийн завшаан болой. сонсож тогтоохыг хүсмүй” хэмээхэд дун эх дагина ихэд хилэн төрж өгүүлрүүн: “чи хорт архиар Ван мэйрэнийг алсан нь сэтгэл чинь туйлын хартай бөлгөө. Өнөө чиний хөвгүүн хаан суугаад ах Хөзиньгийнхөө хүчиндээ эрэмшиж харин удаа бүр дэмий самуун үг хэлмүй. би пяоци жанжинд өгүүлж чиний ахын тэргүүнийг авах нь гарын алгыг урвуулах мэт хялбар болой” хэмээв. Тэр үгэнд Хө эх дагина бас уур төрж өгүүлрүүн: “би сайн үгээр чамайг хориглоход юунд гэдрэг ёсгүй үг гармуй” гэхэд дун эх дагина өгүүлрүүн “чиний мах худалдах гэрийн өчүүхэн амьтанд ямар сайн арга буй?” хэмээн хоёул харилцан тэмцэлдэхэд Жанран нар тус тусыг хориглож өөр өөрийн ордонд аваачив. Хө эх дагина мөн шөнөдөө Хөзинийг дуудан оруулаад урьдын үйлийг дуусган хэлж өгөв. Хөзинь гарч ирээд даруй гурван гүнгийн зэргийн түшмэдийг цуглуулан зөвлөөд манагар23 өдөр харшид цуглан айлтган өгүүлрүүн: “дун эх дагина угтаа “Халхавч фэй24” бөлгөө.Түүнийг ордон дотор удаан байлгаж болохгүй. Хөзянь газарт шилжүүлэн суулгаваас зохимуй. даруй өдөр хугацаж улсын үүднээс ангижруул!” хэмээгээд нэгэнтээгүүр дун эх дагиныг үдэж, нэгэнтээгүүр шадар цэргийг гаргаж, пяоци жанжин дунжунгийн гэрийг хааж “Тамгыг ац!” хэмээхэд дунжун учир цухал болсныг мэдээд хойд гэрт хоолойгоо огтлон үхсэн тул гэрийн бүгдээр уйлалцаан үүсгэсэнд цэргийн хүмүүн сая эгэв.
Жанран, дуаньгүй “дун эх дагины нэгэн салаа хугарав” хэмээн Хөзиньгийн дүү Хөмяо хийгээд түүний эх Ү янзюньд янаглан алт, мөнгө, сувд, тана сайн юмыг хүргэж “маний төлөө өглөө үдэш эх дагины дэргэд орвоос сайнаар өгүүл!” хэмээн гуйсан учир арван чанши бас ойр болж зарагдмуй.
Тэндээс зургаан сард Хөзинь сэмээр хүмүүн зарж дун эх дагиныг Хөзяньгийн буудлын гэрт хор өгч алаад хүүрийг хойш нийслэл хотод авчран Вэньлин онгонд оршуулахуйд Хөзинь хуурмагаар өвчинтэй хэмээн гарч ирсэнгүй. сыли сяовэй түшмэл юаньшао, Хөзиньд золгохоор ирээд өгүүлрүүн: “Жанран, дуаньгүй нар гадуур үг задруулан гүн чамайг “Эх дагинад хор өгч алаад их үйлсийг үүсгэсүгэй” хэмээмүй.
Энэ тухайд тайганчуудыг алахгүй бөгөөс хожим эрхгүй их зовлон болмуй. Эрт доу Ү дотоод тайган нарыг алсугай хэмээн зөвлөөд бодлогыг нягтласангүй тул харин зовлон тосжээ. Эдүгээ гүнгийп ах дүүгийн захирах жанжин цэрэг цөм аруухан баатрууд хэрвээ хүчин гүйцэтгэвээс энэ үйл нь гарын алга урвах мэт хялбар болой. Энэ тэнгэрийн туслах үес тул тухайг алдаж болохгүй” хэмээсэнд Хөзинь өгүүлрүүн: “алгуураар зөвлөсүгэй!” хэмээв. Тэр үгийг зүүн баруун этгээдийн ард сэмээр Жанранд хэлэхээр одсонд Жанран нар Хөмяод уламжлан хэлж нэн хүнд хахуулилсан тул Хөмяо, Хө эх дагины дэргэд орж өгүүлрүүн: “их жанжин шинэ хаанд туслан оршөөл нигүүлсэхүйгээр явж дэлхий дахиныг тогтоосугай хэмээхгүй ямагт алах дайлахыг хичээмүй. Эдүгээ огт учиргүйгээр арван чаншиг алсугай хэмээх нь самууныг үүсгэхийн үүд болой” хэмээсэнд Хө эх дагина үгийг авав. баахан удасхийгээд Хөзинь ороод эх дагинад тайган нарыг алсугай хэмээн өгүүлэхүйд Хө эх дагина өгүүлрүүн: “Тайган нар ордны доторх хэрэг учрыг захирах нь Ханъ улсын хуучин хууль бөлгөө. Урьд хаан сая өөд болмогц чи хуучин түшмэдийг алсугай хэмээхүй нь өвгөдийн сүмийг хүндэтгэх ёсон бус”. Хөзинь угаас дотоодод эрс тасархай хүмүүн бус тул эх дагины үгийг сонсоод дуугүй гарч ирэв. юаньшао угтаж асууруун: “их үйл хааш болов?” гэхэд Хөзинь хариуд нь: “Эх дагина тогтоохгүйг яанам?”. Юаньшао өгүүлрүүн: “Тийм болбоос дөрвон зүгийн аруухан баатруудыг цутлуулж цэрэг дагуулан нийслэл хотод ирүүлээд тайганыг дуустал албаас болмуй. Өнөө хэрэг цухал шидэм болсон тул эх дагины тогтоохыг хүлээж үл болмуй” хэмээсэнд Хөзинь өгүүлрүүн: “Энэ арга ихэд сайн” хэмээрүн. даруй хүн олон газар бичиг тархаан нийслэл хотноо урихуйд Жүфү түшмэл чэньлинь өгүүлрүүн: “болохгүй ээ! ерийн үг нүдээ халхлаад хараацай бялзуухайг барих нь өөрийн биеийг мэхэлмүй. Өчүүхэн юмыг хуурч завшааныг олж болохгүй атал улс гэрийн их хэргийг юун өгүүлнэм. Эдүгээ жанжин хааны сүрийг эзлээд цэргийн эрхийг барьж, луу мандах, барс алхах, эрхэм дорд болох нь санааны тав тул тайган нарыг алсугай хэмээн дурлаваас хясад үс чандрыг ноцоох мэт, гагц түргэнээ явуулан эрхээр болгон тасалбаас тэнгэрийн санаа хүмүүний сэтгэл цөм дагах болно. Эдүгээ бичиг тархаан гадаад түшмэдийг нийслэл хотод ирүүлбээс одоо баатар эрэлхэг нар цөм нэгэн газар цуглаад тус тусдаа өөр сэтгэл баримуй. Энэ нь бид зэвсгийн ирийг бариад ишийг бусдад өргөхтэй адил. гавьяа бүтэхгүй бөгөөд гэдрэг их самууныг дэгдээх болно” хэмээхүйд Хөзинь инээж өгүүлрүүн: “Энэ уйлхай хүмүүний үзэлт болой”. Хажуугаас нэгэн хүмүүн алгаа дэлдэж ихэд инээн өгүүлрүүн: “Энэ хэрэг гарын алга урвуулах мэт хялбар болой. юунд талаар их шүүмжилмүй” хэмээжээ. Хөзинь үзвээс харин цаоцао ажгуу.
Энэ чухамхүү: “Эзний хажуугийн бэртэгчин хүнийг арилгасугай хэмээвээсТөрийн доорх мэргэдийн бодлогыг сонсох хэрэгтэй” Эгнэгт Цаоцао чухам ямар үг хэлснийг доорх бүлэгт үзтүгэй!
23- маргааш
24- бага хатан
Сэтгэгдэл ( 1 )
уншиж ойлгоход их хэцүү юм байна даа