Чингис хааны их байлдан дагуулалт, Их Эзэнт гүрэн байгуулсны нэг нууц нь уур амьсгалын таатай нөхцөл байсан тухай BBC болон дэлхийн бусад хэвлэл мэдээллээр бичиж байгаа билээ. Энэхүү судалгааны ажлыг МУИС-ийн багш проф. Н.Баатарбилэг, АНУ-ын Колумбын Их Сургууль болон Баруун Виржиниагийн Их Сургуулиудын судлаачтай хамтран гүйцэтгэсэн юм. Тэд 2014 оны 3 сарын 10-нд судалгааны ажлын үр дүнгээ АНУ-ын Үндэсний Шинжлэх Ухааны Академийн Сэтгүүлд (PNAS) хэвлүүлжээ. Түүний ажлын үр дүндээ тулгуурлан хэвлүүлсэн материал дэлхийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдээр шуугиан тарьж байгаа аж.

Сэтгэгдэл ( 8 )
amerikiin sonind ene bichigdeed shuugiad bgaa yum ogt bhgui. ene metchilen proposaluud bichigdeheeree l neg bolj l bdag. Hoorhii manai mongolchuudiin ochuuhen setgelgee. manai ulsiig odoo tsagt meddeg gadaad hun ih tsoohon doo
Гол санаа нь тухайн үед Монголын эзэнт гүрэн евроазийг эзлэх дайнаа хийх явцад дэлхийн хөгжлийг удаашруулсан гэж үзээд байгаа хэрэг. Хэрэв тийм юм байгаагүй бол дэлхийн бохирдол аль эрт одоогийн түвшинд ирчих байсан гэж байгаа юм.
Гол санаа нь тухайн үед Монголын эзэнт гүрэн евроазийг эзлэх дайнаа хийх явцад дэлхийн хөгжлийг удаашруулсан гэж үзээд байгаа хэрэг. Хэрэв тийм юм байгаагүй бол дэлхийн бохирдол аль эрт одоогийн түвшинд ирчих байсан гэж байгаа юм.
Dain hiisneer l tsagaart sainaar nolooldog yum bol onoodor Amereik uls delhiigeer l neg dainii galiig hangalttai l durelzuulj baina.Delhiin uur amisgald sainaar yu noloolj baina ve?! Hiirhene hiirhene gehed arail dendej baina uu daa. Tsoohon mongolchuudiig maani erchuudiig ni mori unuulaad dain hii! tegvel delhiin agaar saijrana gej tolgoig ni ugaaj ustguulah ni uu daa.
Dain hiisneer l tsagaart sainaar nolooldog yum bol onoodor Amereik uls delhiigeer l neg dainii galiig hangalttai l durelzuulj baina.Delhiin uur amisgald sainaar yu noloolj baina ve?! Hiirhene hiirhene gehed arail dendej baina uu daa. Tsoohon mongolchuudiig maani erchuudiig ni mori unuulaad dain hii! tegvel delhiin agaar saijrana gej tolgoig ni ugaaj ustguulah ni uu daa.