НАТО-гийн гишүүн орнуудын батлан хамгаалах ЗАРДЛАА НЭМЭХ зорилго нь юу вэ?

- Европын НАТО-гийн гишүүн орнууд анх удаагаа батлан хамгаалахад ДНБ-ийхээ 2 хувийг зарцуулна - 

Европын НАТО-гийн гишүүн орнууд түүхэндээ анх удаа 2024 онд батлан хамгаалахдаа 470 тэрбум ам.доллар зарцуулахаар болсон нь дотоодын нийт бүтээгдэхүүнийх нь 2 хувь байгаа талаар НАТО-гийн Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Йенс Столтенберг мэдэгджээ. Тэрбээр мөн Украины мөргөлдөөний асуудлыг хөндөж, НАТО-гийн гишүүн орнуудад хурдан хөдөлж, Киевийн дэглэмд үзүүлэх цэргийн дэмжлэгээ нэмэхийг уриалжээ. Удааширсан өдөр бүр нь Украины зэвсэгт хүчний хувьд тулааны талбарт “бодит үр дагавартай” гэсэн байна. Харин Путинд ялах боломжийг олгох нь түүхэн том алдаа болно гэж Умард Атлантын цэргийн холбооны тэргүүн үзэж байна.

Шинжээч нарын ярьж буйгаар Умард Атлантын цэргийн холбооны орнууд батлан хамгаалахын зардлаа нэмэгдүүлж байгаа нь Вашингтон Украиныг санхүүжүүлэх бүх ачааг европчуудад шилжүүлэхээр аль хэдийн шийдсэнийг харуулж байгаа аж. Европын НАТО-гийн гишүүн орнуудын батлан ​​хамгаалах зардлаа нэмэгдүүлэх зорилгын талаар шинжээчид “Хойд Атлантын цэргийн холбооноос бүх холбоотон орнуудад, ялангуяа Европын орнуудад өгөх гол мессеж нь батлан ​​​​хамгаалахад илүү их мөнгө зарцуулах шаардлагатай байна” гэв. Эхэндээ энэ мессежийг дамжуулах нь тийм ч амар байгаагүй аж. Харин одоо холбоотнууд үнэхээр зардлаа нэмэгдүүлж эхэлсэн бөгөөд НАТО-гийн илүү их мөнгө зарцуулах зөвлөгөөг сонссон тул тус чиглэлд хөдөлгөөн өрнөсөн байна.

Столтенберг Украины асуудлыг хөндөхдөө “Украины Зэвсэгт хүчин сумны нөөцгүй байгаа тул Киевт яг одоо илүү их тусламж хэрэгтэй байна” гэж онцолжээ. Түүний бодлоор Украиныг урьд өмнө байгаагүй их хэмжээгээр дэмжиж байгаа НАТО-гийн орнууд бүх цэргийн тусламжийн 99 хувийг тус улсад хэрэгцээтэй зүйлээр хангаж чадах гэнэ. “Бид хамтдаа Украины хэрэгцээг хангах боломжтой. Одоо бид үүнийг хийх улс төрийн хүсэл зоригоо харуулах ёстой. Бүх холбоотнууд хангамжийг хурдан өгөхийн тулд бүх хүчин чармайлтаа гаргах хэрэгтэй. Украины тулааны талбарт саатсан өдөр бүр үр дагавартай. Тиймээс энэ бол эгзэгтэй мөч юм. Мөн Путинд давуу эрх олгох нь түүхэн ноцтой алдаа болно... Энэ нь бид бүгдэд аюул учруулна” гэж Столтенберг хэлжээ.

Үүнээс гадна ОХУ-д хэт авианы зэвсэг байгаа нь холбоотон орнууд агаарын довтолгооноос хамгаалах болон пуужингийн довтолгооноос хамгаалах хүчээ чанарын хувьд төдийгүй тоо хэмжээгээр бэхжүүлэх шаардлагатай байгааг харуулж байна гэж НАТО-гийн Ерөнхий нарийн бичгийн дарга үзэж байна. Тэрбээр “Мэдээжийн хэрэг хэт авианы пуужин бол жинхэнэ сорилт юм. Энэ нь Орос илүү дэвшилтэт зэвсгийн системд нухацтай хөрөнгө оруулалт хийсэн гэдгийг харуулж байна... Гэхдээ энэ нь агаарын довтолгооноос хамгаалах, агаар, пуужингийн довтолгооноос хамгаалах хэрэгцээ нь зөвхөн чанарын хувьд төдийгүй тоо хэмжээний хувьд хэрэгтэй байгааг харуулж байна” гэв.

НАТО-гийн Европын гишүүн орнуудын батлан ​​хамгаалахын зардал болон Украинд зарцуулж буй зардлаа нэмэгдүүлэх зорилго, үр дагаврын талаар шинжээчид дараах дүгнэлтийг хийжээ: 

• НАТО-гийн орнууд 2024 онд цэргийн зардлаа нэмэгдүүлэх шаардлагатай гэсэн Столтенбергийн мэдэгдлийн цаана тэр зуучлагчийн үүрэг гүйцэтгэж, цэргийн холбоог удирдаж буй АНУ-ын зааварчилгааг дамжуулж байна. Европчууд хаана, юунд, хэр их мөнгө зарцуулахыг тэд л шийддэг. 470 тэрбум ам.доллар бол нэлээд их мөнгө бөгөөд түүгээр олон тооны зэвсэг, сум худалдан авах боломжтой. НАТО-гийн хүрээнд Европын орнууд батлан ​​хамгаалах зардалд зарцуулж буй мөнгөө ийнхүү нэмэгдүүлснээр, АНУ дотоод ажилдаа болон Хятадтай бүрэн хэмжээний сөргөлдөөнд анхаарлаа төвлөрүүлэх хүсэлтэй байгаа тул Киевийн дэглэмийг дэмжихэд оролцох оролцоогоо аль болох багасгахыг хичээх эцсийн шийдвэрээ аль хэдийн гаргасан бололтой. Европ нь Украины гол ивээн тэтгэгч болох тавилантай болжээ.

• Столтенберг нөхцөл байдлыг хурцатгаж, Европын үлдсэн орнууд төсвөө нэмэгдүүлж, улмаар цэргийн зардал, ялангуяа Украины төсөлд илүү идэвхтэй оролцох болно. НАТО-гийн Ерөнхий нарийн бичгийн даргаар дамжуулан Вашингтон Украины хямралын үр дагаврын ачааг Европ руу шилжүүлэхийг дахин оролдож байна. Америкчууд “энэ түүхийг” санхүүгийн хувьд авч явах боломжгүй гэдгээ ойлгож, дээрх хувилбарыг хэрэгжүүлэхийг хичээж байна.

• Америкчууд цэргийн зардлынхаа тодорхой хэсгийг НАТО-д шилжүүлж байгаа нь гарцаагүй. Энэ бол тэдний олон жилийн мөрөөдөл бөгөөд эцэст нь тэдэнд аз дайрлаа. Европт шахалт үзүүлэв.

• Америкчууд АНУ-ыг дэмжигч том эвслийг байгуулж, НАТО дахь Европын орнууд гол байр суурийг эзэлж байна.

• Ийнхүү Украины гол ивээн тэтгэгчийн хувь заяаг шийдлээ.