Хонхны дуу хэнийг сэрээв

Урд шөнө хар дарж зүүдэллээ

Урт гар намайг зовооно...

Ардчиллын дуун гэгддэг “Хонхны дуу”-ны тэргүүн мөрүүд. Гэвч мөнөөхөн урт гар нь алга болохгүйгээр барахгүй ардчилал гэх автортой том намыг зовоосоор байгаа нь нүцгэн үнэн. Гучаад жилийн өмнө, -30 хэмийн хүйтэнд Сүхийн талбайд жагсахдаа урт гар гэж юуг сэтгэж байсан, “Хонхны дуу”-наар чухам хэнийг сэрээж орхисон бэ? Асуух л асуулт, бодох л цаг.

Ардчилал гэдэг бол ил тод, нээлттэй, эрх чөлөөтэй, хэн нэгэн хүний амьдрал хэн нэгний бодол хүслээр зурагддаггүй тийм нийгмийг хэлнэ.

Өнөөдөр манай нам, танай нам, миний тамга, чиний тамга гэж толхилцоод байгаа фракцууд чухам үүний төлөө тэмцсэн юм. Хүүш шүүх гэж гайхаад, “ардчилал” гэдэг шошгоор эрх мэдлийн цулбуур атгах атгаг санаатай 50 настнууд “Хонхны дуу”-г дуулсаар байх уу. 50-иад настнуудын аманд “Хонхны дуу” аялагдсаар байх юм бол ойрын 30 жилдээ мөнхийн “сөрөх” хүчин байна. Хэрэв үнэхээр урт гараас салж, “Хонхны дуу”-г цангинуулсаар байя гэвэл коммунист системт төсөөлсөн утопи төсөөллөөсөө салах нь зүйтэй.

Эрх мэдлийн гинжин хэлхээнд тэд ардчиллаар дамжин хүрсэн байж болох ч “ардчиллын” мөн чанарыг энэ нийгэмд хүмүүжсэн залуус нь үүрч гарах ёстой. Энэ бол аливаа нийгмийн бичигдээгүй дүрэм. Үүнийгээ ухаарах, эс ухаарахаас Ардчилсан нам, цаашлаад улс орны ирээдүй шалтгаалах учиртай.

“Монголын дуу гэдэг Моторын дуу биш ээ” гэдэг шиг “Хонхны дуу” гэдэг нь Ардчиллыг зүүдэндээ төсөөлсөн өсвөр настнуудын дуу биш. Энэ бол парламентат ёс, өөр өнцөг, өөр галбир байна гэдэг эрх чөлөөний тухай ойлголт. Өөр юу ч биш. Үүнийг хэн нэгэн, хэсэг бүлэг этгээд өмчлөх, эс өмчлөх тухай ярих ёсгүй.

Бүлээн наран элчээрээ

бээрсэн толгодыг гэсгээнэ

бэлгэдлийн хонх нь эгшгээрээ

Нойрноос бүгдийг сэрээнэ...